Τα πραγματικά όρια του ελληνοτουρκικού διαλόγου, αλλά και η παντελώς διαφορετική λογική με την οποία Αθήνα και Άγκυρα αντιμετωπίζουν τις διμερείς σχέσεις και κυρίως τα διπλωματικά- νομικά ζητήματα που χωρίζουν τις δύο πλευρές του Αιγαίου έρχονται ξανά στην επιφάνεια με την ανοίκεια ρητορική επίθεση του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν έναντι της Ελλάδας.
Η ιστορική στήλη του Βήματος στο inbox σου
Γίνε μέλος του καθημερινού newsletter που αποκαλύπτει όσα συμβαίνουν στο πολιτικό παρασκήνιο και απόκτησε πρόσβαση σε αποκλειστικό περιεχόμενο.
Ο Φιντάν και το «σύνδρομο των Σεβρών»
Αυτή η παντελώς διαφορετική προσέγγιση υποδεικνύει και την πραγματικότητα: ο ελληνοτουρκικός διάλογος φθάνει έως συγκεκριμένου σημείου, χωρίς προοπτική να προκύψουν απτά αποτελέσματα στον πυρήνα των ζητημάτων που ανά τακτά χρονικά διαστήματα επιφέρουν ένταση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Όσα, δε, ανέφερε, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών περί ελληνικής εξωτερικής πολιτικής με χαρακτήρα «εσωτερικής κατανάλωσης», πρέπει να επισημανθούν τα εξής:
- Πρώτον, είναι γεγονός ότι ούτε η Ελλάδα, ούτε η Τουρκία δύνανται να ξεφύγουν από το εσωτερικό ακροατήριο που σε ένα βαθμό καθορίζει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
- Δεύτερον, είναι φανερό ότι ο κ. Φιντάν ο οποίος όπως όλοι οι αξιωματούχοι στην Τουρκία διαβάζει τις ελληνικές εφημερίδες επιχειρεί να εκμεταλλευτεί τη διακριτή ρητορική που καταγράφεται εντός της ελληνικής κυβέρνησης όσον αφορά τον διάλογο με την Τουρκία.
- Τρίτον, οι δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών έρχονται μόλις λίγες ώρες πριν την 30η Αυγούστου, την «Ημέρα της Νίκης» όπου στη γείτονα εορτάζουν την εκδίωξη του ελληνικού στρατού από τη Μικρά Ασία το καλοκαίρι του 1922.
Εξ ου και ο κ. Φιντάν, υπηρετώντας αυτό ακριβώς για το οποίο κατηγορεί την Ελλάδα, δηλαδή εσωτερική κατανάλωση της εξωτερικής πολιτικής, μίλησε για προσπάθεια «περικύκλωσης» της Τουρκίας.
«Εμείς γνωρίζουμε το ποιος έκανε τι, γιατί το έκανε, με ποιους παράγοντες κινήθηκε καθώς και το πως είχαν προσπαθήσει στο παρελθόν να περικυκλώσουν την Τουρκία στην περιοχή» ήταν η ακριβής αποστροφή, με σαφείς αντανακλάσεις στην τουρκική θεωρία της δεκαετίας του 1920 περί συμμαχικής προσπάθειας- υπό την καθοδήγηση της Ελλάδας- απομόνωσης της Τουρκίας από τις ακτές του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου. Πρόκειται για το αποκαλούμενο «σύνδρομο των Σεβρών» που φαίνεται ότι πλανάται έως σήμερα πάνω από τη γείτονα.
Η ηχηρή απάντηση της Αθήνας, το ερώτημα
Από την άλλη πλευρά, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης επέλεξε μεν να απαντήσει σε αυστηρούς τόνους, αποδίδοντας για ακόμα μια φορά τον εκνευρισμό της Άγκυρας στην «ισχυρή και ενεργητική εξωτερική πολιτική», επεσήμανε όμως ότι «οι σχέσεις καλής γειτονίας, τις οποίες η Ελλάδα ανέκαθεν επιδιώκει, δεν προάγονται με αμετροεπείς και άκαιρες δηλώσεις».
Η Αθήνα είναι αδύνατον να μην αντιδρά σε τέτοιου είδους δηλώσεις, από την άλλη πλευρά είναι φανερό ότι θα επιμείνει στη συνέχιση του ελληνοτουρκικού διαλόγου, ακόμα και αν το μόνο όφελος που προκύπτει είναι να αποτρέπεται η ανεξέλεγκτη κλιμάκωση των εντάσεων που ενσκήπτουν κατά καιρούς.
Το μείζον ερώτημα που προκύπτει είναι τι θα συμβεί αν η αντιπαράθεση μεταφερθεί επί του πεδίου, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση επανεκκίνησης των ερευνών ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας- Κύπρου, με τον κ. Μητσοτάκη να έχει δεσμευθεί επανειλημμένως ότι το έργο θα ολοκληρωθεί κανονικά, τη δε Άγκυρα να ξεκαθαρίζει με κάθε ευκαιρία ότι «κανένα ενεργειακό εγχείρημα δεν πρόκειται να γίνει χωρίς τη συμμετοχή ή την άδεια της Τουρκίας».