Ποιο είναι το ύπουλο σχέδιο της Τουρκίας;
Τη βούληση της κυβέρνησης να συνεχιστεί το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου και προοπτικά με το Ισραήλ εξέφρασε ο πρωθυπουργός, κατά την ομιλία του στη Βουλή επί της πρότασης δυσπιστίας εναντίον της κυβέρνησης. Αντέκρουσε μάλιστα τις αιχμές του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης Νίκου Ανδρουλάκη, επισημαίνοντας πως οι έρευνες θα συνεχιστούν. Παρέπεμψε μάλιστα στην ανακοίνωση της Nexans, που είναι η εταιρεία προμηθευτής του καλωδίου, την οποία κατέθεσε στα πρακτικά.
Παρά τις διαβεβαιώσεις ωστόσο του Κυριάκου Μητσοτάκη, μέχρι στιγμής παραμένει άγνωστος ο λόγος της αποχώρησης των δύο ιταλικών ερευνητικών σκαφών που εκτελούσαν τις εργασίες στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κρήτης και Κύπρου. Το πρωί του Σαββάτου (8/3) μάλιστα, το «Ievoli Relume», που έγινε γνωστό για τις έντονες παρενοχλήσεις που δέχτηκε από τουρκικό στολίσκο νοτίως της Καρπάθου πριν μερικούς μήνες, έδεσε σε λιμάνι της Ιταλίας, ενώ και το δεύτερο ερευνητικό, το «NG Worker», έπλεε τις τελευταίες ώρες κοντά στις ακτές της νότιας Ιταλίας.
Διακυβεύονται πολλά…
Σύμφωνα με την εφημερίδα «Political«, η Nexans προχώρησε σε διάψευση των πληροφοριών ότι ανεστάλησαν οι πληρωμές για την κατασκευή του καλωδίου για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η εταιρεία «σκοπεύει να συνεχίσει να εκτελεί τις συμβατικές της υποχρεώσεις, λαμβάνοντας παράλληλα τις αντίστοιχες πληρωμές, σύμφωνα με τη σύμβαση και τις πιο πρόσφατες συζητήσεις με τον πελάτη». Η ανακοίνωση υπαγορεύτηκε προφανώς από την ανάγκη της εταιρείας να καθησυχάσει όχι μόνο το επενδυτικό κοινό, αλλά και τους οίκους που την παρακολουθούν, με τη μετοχή όμως της εταιρείας να μην αντέχει τους κραδασμούς και να κατρακυλά στο χρηματιστήριο του Παρισιού κατά -6,2%.
Είναι προφανές λοιπόν πως διακυβεύονται πολλά με την εκτέλεση του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης, τόσο γεωπολιτικά όσο και οικονομικά. Όπως έχουμε επισημάνει στην «Political», αν ναυαγήσει το έργο, θα είναι σαν η Ελλάδα να υποχωρεί στα όσα υπαγορεύει το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο και να αφήνει στην άκρη τις συζητήσεις για οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας. Επίσης, η συγκεκριμένη περιοχή όπου θα εκτελούνταν οι έρευνες αυτή την περίοδο, νοτίως της Καρπάθου, αποτελεί τμήμα της οριοθετημένης ΑΟΖ Ελλάδας – Αιγύπτου. Θα αγνοηθεί και αυτή; Προφανώς, όχι… Δεν είναι δυνατόν η χώρα μας να υποχωρήσει εξαιτίας των απειλών της Άγκυρας και της πολιτικής των κανονιοφόρων.
Η πρακτική της Τουρκίας είναι γνωστή. Υποστηρίζει αρχικά ότι για θαλάσσιες εργασίες όπως η πόντιση καλωδίων η Αθήνα πρέπει πρώτα να ζητά την άδεια της Άγκυρας και στη συνέχεια είναι ικανή να ενισχύσει τις αξιώσεις και να απαιτεί άδειες ακόμα και για την ηλεκτρική διασύνδεση νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Παράλογο; Για τους Τούρκους καθόλου… Πριν από μερικούς μήνες, τον Οκτώβριο του 2024, με αφορμή τις έρευνες του πλοίου «Αιγαίο» που εκτελούσε για λογαριασμό του ΑΔΜΗΕ εργασίες πόντισης καλωδίου στο Ανατολικό Αιγαίο, ο σταθμός της Σμύρνης είχε εκδώσει Navtex, ισχυριζόμενος ότι μέρος της θαλάσσιας περιοχής μεταξύ Χίου και Λέσβου όπου γίνονταν έρευνες είναι τουρκική υφαλοκρηπίδα και ότι οι εργασίες σε αυτή την περιοχή πρέπει να συντονίζονται από τις αρμόδιες τουρκικές Αρχές.
Προσπάθεια δημιουργίας τετελεσμένων
Ποιο μήνυμα στέλνει η Άγκυρα με αυτές τις ενέργειες; Καταρχάς ότι καμία κίνηση δεν θα μπορεί να γίνει από την Ελλάδα χωρίς τη… σύμφωνη γνώμη της Τουρκίας ή ακόμα και πληρώνοντας «χαράτσι» στη γείτονα. Επιπλέον, διά της τεθλασμένης και με πολύ ύπουλο τρόπο, η Άγκυρα επιχειρεί να βάλει ξανά στο τραπέζι το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Τουρκίας – κατεχομένων, το οποίο είχε μπλοκάρει η ελληνική πλευρά με αίτημα προς την Ευρώπη, επισημαίνοντας πως τα κατεχόμενα δεν έχουν καμία νομική υπόσταση. Εντούτοις, η Άγκυρα επιχειρεί ξανά με πλάγιο τρόπο να δημιουργήσει τετελεσμένα και έμμεση αναγνώριση των κατεχομένων.
Από την τουρκική προπαγάνδα δεν θα μπορούσαν να λείπουν και τα κατευθυνόμενα τουρκικά ΜΜΕ, τα οποία υποδέχτηκαν με πανηγυρικούς πηχυαίους τίτλους την αναστολή των εργασιών και την αποχώρηση των ερευνητικών σκαφών. «Η Ελλάδα υπαναχώρησε την τελευταία στιγμή από μια πρόκληση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες εντάσεις με την Τουρκία στο Αιγαίο. Σταμάτησε ένα σχέδιο για την τοποθέτηση υποθαλάσσιων καλωδίων ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ της Κρήτης και του Ελληνικού Τομέα της Κύπρου», αναφέρει χαρακτηριστικά το CNN Turk, ενώ σε ανάλογο ύφος κινούνται και άλλα τουρκικά δημοσιεύματα.
Επιπτώσεις
Παρά το γεγονός ότι η Αθήνα ξεκαθαρίζει σε όλους τους τόνους ότι το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Κύπρο θα συνεχιστεί, υπάρχουν εισηγήσεις για επαναξιολόγηση της κατάστασης, με δεδομένο ότι οι γεωπολιτικές συγκυρίες αλλάζουν δραματικά και πλέον η στήριξη Αμερικανών και Ευρωπαίων προς τη χώρα μας δεν είναι δεδομένη.
Πάντως, αν το έργο δεν υλοποιηθεί, Αθήνα και Λευκωσία ενδέχεται να βρεθούν αντιμέτωπες με τεράστια οικονομική ζημία, καθώς οι γαλλικές εταιρείες που ανέλαβαν το έργο είναι πιθανό να ενεργοποιήσουν τις ρήτρες στα συμβόλαια και τότε αυτοί που θα κληθούν να πληρώσουν το… μάρμαρο θα είναι οι καταναλωτές.