Η φούσκα για Εφεδρεία 150000: Τα νούμερα Δένδια δεν βγαίνουν

Η φούσκα για Εφεδρεία 150000: Τα νούμερα του Δένδια δεν βγαίνουν – Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τις γεννήσεις δείχνουν δημογραφικό ναυάγιο

Με τυμπανοκρουσίες, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας προανήγγειλε τη δημιουργία «150.000 ενεργών εφέδρων σε βάθος πενταετίας», όπως αναφέρεται στο ενημερωτικό σημείωμα («non-paper») που δόθηκε στους δημοσιογράφους. Στην πράξη, το σχέδιο αυτό μοιάζει περισσότερο με ευσεβή πόθο παρά με ρεαλιστική στρατηγική.

Το non-paper τονίζει ότι «στόχος είναι η συγκρότηση μιας εφεδρείας σύγχρονης, θεσμικά κατοχυρωμένης», η οποία «θα συντρέξει άμεσα τους ήδη υπηρετούντες στις Ένοπλες Δυνάμεις» σε περίπτωση ανάγκης. Όμως η μαθηματική και κοινωνική πραγματικότητα διαψεύδει πανηγυρικά τα χαρτιά του επιτελείου.

Δημογραφικό ναυάγιο

Η Ελλάδα, εδώ και δεκαετίες, γνωρίζει δραματική μείωση γεννήσεων. Από περίπου 76.000 γεννήσεις αγοριών το 1980, έχουμε πέσει μόλις σε 36.600 το 2023 — και ο αριθμός αυτός μειώνεται κατά 1% ετησίως. Ακόμη χειρότερα, από τους άρρενες που γεννιούνται κάθε χρόνο στην Ελλάδα, μόνο το 65% υπηρετεί στρατιωτική του θητεία. Οι άλλοι είτε δεν έχουν υποχρέωση (πχ δεν έχουν ελληνική υπηκοότητα), είτε πεθαίνουν πριν την ηλικία στράτευσης, είτε απαλάσσονται νόμιμα για λόγους υγείας κλπ. είτε μεταναστεύουν και δεν επιστρέφουν για την στρατιωτική θητεία έως να πάρουν απαλλαγή.

Με απλά μαθηματικά, αυτό σημαίνει ότι κάθε χρόνο εισέρχονται στην εφεδρεία περίπου 36.000–39.000 νέοι άνδρες. Από αυτούς, για να συγκροτηθεί η δύναμη των 150.000 ενεργών εφέδρων σε πέντε χρόνια, θα έπρεπε σχεδόν όλοι —περίπου το 80%— να ενταχθούν εθελοντικά στον νέο θεσμό.

Ένα παράλογο σενάριο, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι ακόμη και σήμερα, όπου η μετεκπαίδευση είναι υποχρεωτική για όσους καλούνται, το 2024 παρουσιάστηκε λιγότερο από το 50% των κληθέντων: «χαρακτηριστικό είναι ότι το 2024 κλήθηκαν 28.455 έφεδροι και παρουσιάσθηκαν περίπου οι μισοί, δηλαδή 14.203», αναφέρει το ίδιο το non-paper.

Αναλυτικά οι γεννήσεις σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ:

Η εφεδρεία-φάντασμα της «Ατζέντας 2030»

Παρά τα παραπάνω δεδομένα, το Υπουργείο επιμένει ότι «με την πλήρη εφαρμογή της “Ατζέντας 2030” σε βάθος πενταετίας θα δημιουργηθεί μία ισχυρή αριθμητικά δύναμη 150.000 ενεργών εφέδρων». Κάτι τέτοιο προϋποθέτει, όμως, είτε μαζική κοινωνική συμμετοχή είτε, πιο ρεαλιστικά, υποχρεωτική ένταξη.

Το ΥΠΕΘΑ επιχειρεί να παρουσιάσει τη συμμετοχή ως «κατά βάση εθελοντική», διευκρινίζοντας ότι η υποχρεωτική ένταξη «θα εφαρμόζεται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις, όπως συγκεκριμένες ειδικότητες». Με τα ποσοστά συμμετοχής που γνωρίζουμε, είναι βέβαιο ότι οι «ειδικές περιπτώσεις» θα πολλαπλασιαστούν, αν όχι καταστούν κανόνας.

Το σχέδιο δεν σταματά εκεί: υπόσχεται «τουλάχιστον έναν κύκλο μετεκπαίδευσης 3–6 ημερών ανά 3 έως 5 χρόνια», αποζημιώσεις για εργαζόμενους και «αξιοποίηση βέλτιστων πρακτικών από τη Φινλανδία και το Ισραήλ». Παραλείπει ωστόσο να εξηγήσει πώς θα οργανωθεί εκπαίδευση δεκάδων χιλιάδων πολιτών κάθε χρόνο με μόλις δύο Κέντρα Μετεκπαίδευσης (σε Αττική και Θεσσαλονίκη), χωρίς ουσιαστικές υποδομές.

Ο λογαριασμός δεν βγαίνει

Αν η κυβέρνηση ήθελε να είναι ειλικρινής, θα έπρεπε να αναγνωρίσει ότι η υπογεννητικότητα υπονομεύει όχι μόνο την εφεδρεία, αλλά συνολικά την εθνική άμυνα.

Αντί γι’ αυτό, επιλέγει να διακινεί σενάρια μαζικής εθελοντικής συμμετοχής, αδιαφορώντας για τη μαζική μετανάστευση των νέων, τις εργασιακές δεσμεύσεις και την αδιαφορία μεγάλου μέρους της κοινωνίας απέναντι στη στρατιωτική ένταξη.

Ούτε προβλέπονται ουσιαστικά κίνητρα για όσους θα ήθελαν να συμμετάσχουν. Το non-paper κάνει αόριστη αναφορά σε «μέτρα αποζημίωσης» και «περαιτέρω κίνητρα που θα ανακοινωθούν στο μέλλον», αλλά προς το παρόν τίποτα δεν υπάρχει στο τραπέζι. Χωρίς σοβαρά κίνητρα (οικονομικά, επαγγελματικά, κοινωνικά), το σχέδιο παραμένει κενό γράμμα.

Καταρρέοντας πριν καν ξεκινήσει η Εφεδρεία των 150000

Η κυβέρνηση προσπαθεί να «χτίσει» μια δύναμη 150.000 ενεργών εφέδρων επάνω σε ανύπαρκτα δημογραφικά δεδομένα και κοινωνική απάθεια.

Στην πραγματικότητα, όπως ακριβώς καταρρέουν τα σενάρια περί ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης σε μια χώρα που γερνά και αδειάζει, έτσι θα καταρρεύσει και το επικοινωνιακό πυροτέχνημα περί μαζικής ενεργούς εφεδρείας.

Η εθνική άμυνα απαιτεί σοβαρότητα, ρεαλισμό και σχεδιασμό με βάση τα πραγματικά δεδομένα — όχι κατασκευασμένες «εφεδρείες φαντάσματα» και ατελέσφορες εξαγγελίες.

Στην προκειμένη περίπτωση, το μόνο που αναμένεται να είναι μαζικό, δεν θα είναι η συμμετοχή, αλλά η αποτυχία.

Διαβάστε επίσης: