Ο Νίκος Δένδιας παρουσίασε δεκαετές εξοπλιστικό 28 δισ. ευρώ χωρίς συζήτηση – Ποιοι αποφασίζουν και γιατί στο σκοτάδι;
Με έναν κατάλογο μέτρων που βαφτίστηκαν «τομές διαφάνειας» στον πολύπαθο τομέα των εξοπλισμών, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας έκλεισε τη συζήτηση στη Βουλή για το δεκαετές εξοπλιστικό πρόγραμμα της κυβέρνησης, την ίδια στιγμή που υπερασπίστηκε και τις αλλαγές στη δομή των Ενόπλων Δυνάμεων, οι οποίες έχουν ήδη προκαλέσει αντιδράσεις.
Ο υπουργός επιχείρησε να εμφανίσει μια «τομή» στην πρακτική των εξοπλισμών, ξεκινώντας από την αποποίηση –όπως είπε– του προνομίου να επιλέγει ο ίδιος τον γενικό διευθυντή Εξοπλισμών. Δήλωσε ότι διόρισε μόνιμους αξιωματικούς που του υπέδειξε το ΓΕΕΘΑ, προσπαθώντας να δείξει αποστασιοποίηση από το μοντέλο του παρελθόντος.
Παράλληλα, προανήγγειλε σειρά θεσμικών αλλαγών για να κατοχυρωθεί –υποτίθεται– ένα πιο διαφανές σύστημα προμηθειών: από τη συμμετοχή νομικού συμβούλου στις διαπραγματεύσεις έως τη στελέχωση της Διεύθυνσης με αξιωματικούς «μακράς θητείας».
Ενίσχυση Εσωτερικών Υποθέσεων με στρατιωτικό εισαγγελέα και… ΑΑΔΕ
Στο στόχαστρο τίθεται και η Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων του ΥΠΕΘΑ, στην οποία –σύμφωνα με τα όσα ανακοίνωσε ο κ. Δένδιας– δίνεται πλέον η δυνατότητα άρσης τραπεζικού απορρήτου για ελεγχόμενα πρόσωπα, ενώ προβλέπεται η τοποθέτηση στρατιωτικού εισαγγελέα.
Υποσχέσεις επίσης για συνεργασία με την ΑΑΔΕ για έλεγχο «πόθεν έσχες» και λογαριασμών όσων διαχειρίζονται δημόσιο χρήμα. Οι εξαγγελίες δείχνουν μια πρόθεση ενίσχυσης των μηχανισμών ελέγχου, αλλά μένει να φανεί πώς θα εφαρμοστούν στην πράξη και με ποιους πραγματικούς ελεγκτικούς μηχανισμούς.
Περισσότερος κοινοβουλευτικός έλεγχος ή… επικοινωνιακό περιτύλιγμα;
Ο υπουργός υποσχέθηκε ενημέρωση της Διαρκούς Επιτροπής Εξοπλιστικών Προγραμμάτων κάθε έξι μήνες, με αναφορά όχι μόνο στα νέα εξοπλιστικά αλλά και σε εκείνα που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη, μετά την σχετική ερώτηση του ΠΑΣΟΚ.
Επιπλέον, εξήγγειλε ότι το κατώφλι για την ενεργοποίηση της επιτροπής μειώνεται από τα 30 στα 10 εκατομμύρια ευρώ. Μένει να φανεί αν αυτές οι υποσχέσεις μεταφράζονται σε ουσιαστικό κοινοβουλευτικό έλεγχο ή περιορίζονται στο πεδίο της επικοινωνίας.
Νέο δόγμα με τεχνητή νοημοσύνη
Ο Δένδιας παρουσίασε και την πολυδιαφημισμένη «Ασπίδα του Αχιλλέα» ως τη νέα αρχιτεκτονική άμυνας της χώρας. Το νέο αφήγημα μιλά για ένα «πολυπλόκο σύστημα πολλαπλών πυραυλικών μέσων, αποκρυπτόμενων και μετακινούμενων με τεχνητή νοημοσύνη», ικανό να καλύψει την επικράτεια έναντι κάθε είδους απειλής.
Πέρα από τη ρητορική περί «τεχνολογικού άλματος», δεν δόθηκαν συγκεκριμένα στοιχεία για το κόστος, την προέλευση των συστημάτων ή τον χρονικό ορίζοντα υλοποίησης – ζητήματα που εντείνουν τις ανησυχίες για το αν πρόκειται για ακόμη ένα ασαφές «μεγάλο σχέδιο».
Περισσεύματα και περικοπές με μισθολογικό περιτύλιγμα
Απαντώντας στις επικρίσεις της αντιπολίτευσης για το κλείσιμο στρατοπέδων και τις συγχωνεύσεις μονάδων, ο Δένδιας υπερασπίστηκε τη «νέα δομή δυνάμεων», συνδέοντάς την ευθέως με τη δυνατότητα παροχής «μερίσματος» στους στρατιωτικούς.
Ωστόσο, δεν απάντησε στις ανησυχίες για τις τοπικές κοινωνίες που πλήττονται ή τις συνέπειες στην εθνική διασπορά δυνάμεων. Όσο για τις αποστρατείες 2.000 αξιωματικών, τις παρουσίασε ως αναγκαία «εξυγίανση» ενός στρατού που είχε φτάσει, όπως είπε, να έχει 1.810 συνταγματάρχες για οργανικές θέσεις 568.
Ελληνικές στολές με αισθητήρες, αλλά χωρίς δορυφόρο
Η κυβερνητική αφήγηση περί «πλήρους εξοπλιστικού» ξεκινά από την ένδυση του στρατιώτη και φτάνει μέχρι… το διάστημα. Ο υπουργός μίλησε για στολές με αισθητήρες και προηγμένα συστήματα επικοινωνίας που θα ανατεθούν αποκλειστικά σε ελληνικές εταιρείες με προϋπολογισμό 268 εκατομμύρια ευρώ.
Την ίδια ώρα όμως, παραδέχτηκε ότι η χώρα δεν διαθέτει δικό της δορυφόρο – άρα βρίσκεται ουσιαστικά τυφλή σε περίπτωση σύγκρουσης, καθώς οι επικοινωνίες, όπως είπε, «θα κοπούν στο επόμενο δευτερόλεπτο».
Ένα εξοπλιστικό σχέδιο χωρίς δημόσια διαβούλευση
Το δεκαετές εξοπλιστικό –το πρώτο που κατατίθεται επισήμως από το 2010– παραδόθηκε στη Βουλή, χωρίς όμως να έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση ή να υπάρχει σαφής δέσμευση για κοστολόγηση ανά έτος. Από τα 28 δισ. ευρώ που περιλαμβάνει, τα 11 δισ. έχουν ήδη δεσμευτεί, αποκάλυψε ο κ. Δένδιας, χωρίς να συνοδεύσει την πληροφορία με αναλυτική κατανομή.
Σε κάθε περίπτωση, ο νέος γύρος εξοπλισμών και αναδιάρθρωσης των Ενόπλων Δυνάμεων ανοίγει κρίσιμα ερωτήματα: Ποιοι θα ελέγχουν τη διαχείριση των κονδυλίων; Πόσο διαφανής είναι ο σχεδιασμός; Ποιος ωφελείται πραγματικά από τις μεγάλες αγορές; Και πόσο εξαρτάται η άμυνα της χώρας από ένα αφήγημα τεχνητής νοημοσύνης που μέχρι στιγμής παραμένει κενό περιεχομένου;
Διαβάστε επίσης: